ترون چیست
ترون ارز دیجیتالی بلاکچین شده است با نشان انحصاری TRX در مجله ارز دیجیتال به طور مفصل به این ارز می پردازیم .
ارز دیجیتال ترون با نشانه اختصاری TRX، ارز داخلی بلاک چین ترون است. این ارز دیجیتال یک پلتفرم غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین است که هدف آن ایجاد یک شبکه جهانی اشتراکگذاری مطالب رایگان در حوزه سرگرمی است. به عبارت ساده، ترون از تکنولوژی بلاک چین به عنوان بستری برای توسعه بازار جهانی استفاده میکند که این شامل دنیای سرگرمی، رسانه و انواع محتواست (اما به صورت غیرمتمرکز). این بدان معناست که سازمانهای مرکزی فعلی اینترنت (که واسطهای برای سازندگان نیز به حساب میآیند) از این حلقه خارج میشوند (مانند فروشگاه اپل استور، Google Play ،YouTube ،Google ،Facebook و …). این ویژگی، به سازندگان محتوا این امکان را میدهد تا مستقیما با کاربران در ارتباط باشند و سود کار خود را از آنها دریافت کنند (بدون پذیرش ریسک عدم رعایت خط مشیهای یک شرکت.) ارز دیجیتال رسمی ترون، ترونیکس نام دارد. کد رسمی که در پلتفرمهای معاملاتی با نشانه اختصاری TRX نمایش داده میشود، به کوین ترون اشاره دارد.
درست مانند اتریوم یا EOS، تمام تراکنشهای ترونیکس در یک دفترچه عمومی ثبت میشوند و از طریق Tron Explorer قابل پیگیری هستند. اگر کسی صحبت از داشتن مقداری ترون در یک کیف پول نرمافزاری یا سختافزاری میکند، منظور آن ارز دیجیتال ترونیکس است، نه بلاک چین ترون. اما صحبت از ساخت یک اپلیکیشن در ترون، به معنای بهرهگیری از بلاک چین ترون است. مخاطبان محتوا میتوانند برای دسترسی به محتوای مورد نظرشان در شبکه، از ارز دیجیتال ترونیکس برای پرداخت استفاده کنند. سپس این کوینها به حساب تولیدکنندگان محتوا واریز میشود و آنها میتوانند ترونیکس را با ارزهای رمزنگاری شده دیگری مبادله کنند و یا برای پرداخت هزینه خدمات بلاک چین از آن استفاده کنند. در زمان نگارش این مقاله TRX به لحاظ میزان سرمایه بازارش رتبه دهم را داراست.
پروژه ترون چیست؟
پروژه ترون که ارز دیجیتال ترون (Tron) که با عبارت اختصاری TRX در سایتهای معامله ارزهای دیجیتال نوشته میشود، یکی از نتایج آن است، در اصل نه یک ارز دیجیتال یا حتی پلتفرم بلاکچین مثل EOS، بلکه فراتر از آن یک پروژه بسیار بلندپروازانه برای ایجاد یک اینترنت غیرمرکزی، یک پلتفرم بلاکچین برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمرکزی (Decentralized Apps) یا dApps است.
استفاده از قراردادهای هوشمند در کنار اینکه ترون یک پلتفرم برای توسعه اپلیکیشنهای غیرمرکزی است این مسئله را بدیهی میکند که پروژه ترون از این دو جنبه بهنوعی در رقابت با مشهورترین ارز دیجیتال از این نوع یعنی اتریوم است.
ارز دیجیتال ترون
اما ارز دیجیتال ترون تفاوتهایی با اتریوم دارد که در نهایت باعث میشود کاربرد ترون برای کارهای متعددی بر مبنای ارزهای دیجیتال و قراردادهای هوشمند، بسیار فراتر از اتریوم باشد.
در شبکه ارز دیجیتال ترون یا TRX برخلاف اتریوم که از فرآیند اثبات کار استفاده میکند، از فرآیند اثبات دارایی (Proof of Stack) برای تایید تراکنشها استفاده میشود.
فرآیند اثبات دارایی چطور کار میکند؟
ارزهای دیجیتال متعددی در دنیای امروز از روش اثبات دارایی برای تایید تراکنشها استفاده میکنند. شاید مشهورترین آنها ارز دیجیتال تلگرام باشد که البته چند وقت پیش، نیمهکاره رها شد. فرآیند اثبات دارایی برخلاف فرآیند اثبات کار که در اتریوم، بیتکوین و لایتکوین استفاده میشود، هم سرعت بالایی دارد و هم انرژی بسیار کمی برای تایید تراکنشها مصرف میکند.
فرض کنید یک قرعهکشی وجود دارد که شما باید برای شرکت در آن مثلا با خرید محصولات شرکت خاصی، کد قرعهکشی به دست آورید. هرچقدر تعداد کدهای قرعهکشی شما بیشتر باشد شانس برنده شدن شما نیز بیشتر میشود. این کدهای قرعهکشی دارایی شما هستند. هرچقدر بیشتر خرج کنید و بیشتر از محصولات شرکت بخرید، تعداد کدهای بیشتری نصیبتان میشود. در نتیجه شانس برنده شدن شما مستقیما با میزان هزینهای که میکنید تناسب دارد.
در فرآیند اثبات کار البته قرعهکشی در کار نیست. بلکه رایگیری و توافق بین نودها (Node) ایجاد میشود. نودی که دارایی بیشتری داشته باشد، در این رایگیری شانس بیشتری برای برنده شدن دارد.
رایدهندگان هم تنها نودها نیستند. بلکه کاربران دیگری که نود نیستند میتوانند درصورتیکه داراییشان از حدی بیشتر باشد و بخواهند، میتوانند در رایگیری شرکت کنند و به نود خاصی رای بدهند.
کل قضیه این است که مشوقها و ابزارهایی که در فرآیندهای اثبات دارایی وجود دارد، عموم رایدهندگان را تشویق میکند که به نودی که دارایی بیشتری دارد رای بدهند.
چه کسی ترون را اختراع کرد؟
جاستین سان مخترع ترون
خالق ارز رمزنگاری شده ترون شخصی به نام جاستین سان (Justin Sun) مدیر عامل و بنیانگذار شرکت Tron است. جاستین سان پیش از این نماینده ارشد ریپل در کشور چین بود. علاوه بر Tron آقای سان مدیر عامل اپلیکیشن Peiwo که در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیون کاربر فعال دارد نیز هست. لازم به ذکر است این برنامه کاملاً با شبکه ترون سازگار است.
دومین شخصیت مهم در تیم اجرایی ترون لوشن چن (Lucien Chen) است. چن از کارشناسان ارشد شرکت های بزرگی مانند Tencent و Alibaba بوده و در حال حاضر مدیریت بخش فنی Tron را بر عهده دارد.
این تایید تراکنش بر پایه قواعدی انجام میگیرد که موقع ایجاد ارز دیجیتال وضع شدهاند. وقتی تراکنشی در شبکه ایجاد میشود، همه رای دهندگان روی این مسئله رایگیری میکنند که تایید این تراکنش یا بسته تراکنش را چه نودی انجام دهد.
وقتی در این رایگیری یک نود برنده شد، آن نود شروع به تایید و اعتبارسنجی تراکنشهای آن بلاک خاص میکند. وقتی این نود تایید کرد که همه تراکنشهای داخل آن بلاک خاص درست هستند، آن بلاک را بهصورت دیجیتالی امضا میکند و برای اتصال به بلاکچین به شبکه میفرستد. در نتیجه یک بلاک تولید میگردد.
ترون چگونه کار میکند؟
ساختار و معماری ترون بسیار پیچیده و بحث برانگیز است.ویتالیک بوترین، خالق اتریوم ساختار ترون را خلاف اصل تمرکززدایی دانسته است و اخیرا هم یکی از اعضای سابق بنیاد ترون ادعا کرده که این شبکه دیگر غیرمتمرکز نیست. در این بخش سعی میکنیم به زبان ساده معماری و نحوه اجماع در شبکه ترون را توضیح دهیم.
معماری ترون
ترون از یک معماری سه لایه در شبکه خود بهره میبرد. این سه لایه عبارتند از:
لایه ذخیرهسازی (Storage layer)
لایه هسته (Core layer)
لایه برنامه کاربردی (Application layer)
لایه ذخیره سازی
پروتکل ذخیرهسازی توزیع شده ترون برای ذخیره سازی بلاک و ذخیرهسازی حالت طراحی شده است. بنابر گفته تیم ترون، نظریه دیتابیس گراف در طراحی لایه ذخیره سازی گنجانده شده است تا گوناگونی ذخیره داده به معنای واقعی امکان پذیر شود.
لایه هسته
ماژول قرارداد هوشمند، ماژول مدیریت حساب و ماژول اجماع در داخل لایه هسته قرار دارند. زبان برنامه نویسی قراردادهای هوشمند ترون جاوا (Java) بوده و قرار است که زبانهای برنامه نویسی دیگر هم اضافه شوند. همچنین نوع اجماع در ترون، اثبات سهام نمایندگی شده (DPOS) است.
توسعه دهندگان میتوانند از واسطهای کاربری (اینترفیسها) برای ساخت برنامههای غیرمتمرکز و سفارشیسازی کیف پولها بهره ببرند.
انواع نود در شبکه ترون
در شبکه ترون سه نوع نود تعریف شده است که عبارتند از:
۱- نودهای شاهد نمایندهٔ ارشد (Super Representative Witness) – به اختصار فولنودهای SR
۲- فولنود (Full Node)
۳- سالیدیتی نود (Solidity Node)
فولنودهای SR وظیفه تولید بلاک را دارند و در حقیقت از تایید تراکنشها در عمل اثبات سهام، سود میبرند. نود SR شدن یک سری شرایط بسیار خاص را میطلبد. همین موضوع باعث شده تا بر سر مدل حاکمیتی در ترون بحث و جدلهای فراوان شکل بگیرد.
فولنودهای معمولی وظیفه ارائه API و انتشار تراکنشها و بلاکها را بر عهده میگیرند.
سالیدیتی نودها هم بلاکهای قطعی (irrevocable blocks) را همگامسازی میکنند و همچنین API های استعلام را ارائه میدهند.
اجماع و تولید بلاک در ترون
ترون بر خلاف بسیاری از ارزهای دیجیتال (مثل بیت کوین و اتریوم)، مبتنی بر ماینینگ و اثبات کار نیست. همانطور که احتمالا میدانید در فرایند ماینینگ داوطلبان میتوانند سخت افزارهای کامپیوتری خود را برای انجام محاسبات در اختیار شبکه قرار دهند و کسب درآمد کنند. با استفاده از این روش انگیزشی، حملات از شبکه دفع میشود و امنیت آن حفظ میگردد.
با این حال یکی از مشکلات اساسی ماینینگ، در حال حاضر مصرف برق بالای آن است. همچنین نیاز به خرید دستگاه استخراج هم یکی دیگر از مسائلی است که در نظر گرفته میشود. از سوی دیگر به عقیده تیم ترون امکان انحصاری شدن ماینینگ در آینده وجود دارد و کسانی که هیچ اعتقادی به یک ارز دیجیتال ندارند هم میتوانند بخش بزرگی از عملیات ماینینگ را در دست گیرند.
یکی از راهکارهایی که برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و انحصاری شدن ماینینگ پیشنهاد شده، الگوریتم اثبات سهم (Proof of Stake – POS) است. در فرایند اثبات سهام، دارندگان واحدهای یک ارز دیجیتال میتوانند با اختصاص دارایی خود به شبکه، در عمل تولید و تایید بلاک مشارکت و کسب درآمد کنند. با این روش علاوه بر اینکه نیازی به مصرف برق و خرید سخت افزار نیست، تنها کسانی مشارکت خواهند کرد که واحدهای یک ارز دیجیتال را بخرند.
ترون از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی شده (Delegated Proof of Stake – DPoS) بهره میبرد. در این الگوریتم همه در تولید بلاک و تایید تراکنشها نقش ندارند و به جای آن ۲۷ نماینده از کل شبکه در کار تولید بلاک شرکت و کسب درآمد میکنند. در واقع همه دارندگان توکن TRX میتوانند به نامزدهای نمایندگی رای بدهند و در نهایت ۲۷ نماینده برای تولید بلاک انتخاب میشود. اگر نمایندهای قصد خراب کاری داشته باشد، آفلاین شود یا هر چیز دیگری، خیلی سریع با رای جامعه، نماینده دیگری جایگزین میشود. برای نامزد شدن در انتخابات، یک سری شرایط خاص وجود دارد که یکی از آنها پرداخت ۹,۹۹۹ واحد ترون (TRX) است. رایگیری هر ۶ ساعت یکبار دوباره انجام و لیست نمایندگان بهروز میشود. ترون سیستم خود را نوعی دموکراسی واقعی میداند که در آن شهروندان یک جامعه برای بهبود وضعیت خود به نمایندگان واجد شرایط رای میدهند. نمایندگان از نوع نودهای ارشد (Super Representative Witness) هستند که در بالا توضیح دادهایم.
زمان بلاک ترون ۳ ثانیه بوده و پاداش بلاک آن ۳۲ واحد TRX است. به طور کلی سالانه ۳۳۶,۳۸۴,۰۰۰ واحد ترون (TRX) به نمایندگان منتخب تعلق میگیرد. همچنین بین ۱۲۷ نامزد نمایندگی هم هر ۶ ساعت ۱۱۵,۲۰۰ واحد TRX توزیع میشود. میزان رای دریافتی در میزان پاداش دریافتی موثر است.
برای اینکه کاربران بتوانند در رایگیری شرکت کنند باید چیزی به نام TronPower یا به اختصار TP داشته باشند. برای بدست آوردن TP افراد جامعه باید توکنهای TRX خود را به شبکه اختصاص دهند یا به اصطلاح فریز کنند. هر واحد TRX برابر با یک TP است.
طبق اعلام بنیاد ترون تا ژانویه سال ۲۰۲۱ این شبکه تورم نخواهد داشت اما پس از آن هر سال به طور خودکار یک درصد کوچکی از تورم را شاهد خواهیم بود. ویتالیک بوترین، خالق اتریوم به شدت منتقد روش اجماع ترون و ایاس بوده و میگوید که این روش چیزی جز انحصار نیست. با این حال ما بی طرفی را حفظ میکنیم و نتیجهگیری را به عهده شما کاربران عزیز میگذاریم.
قیمت ترون
ترون (TRX) یکی از آن دسته ارزهای دیجیتالی است که سود بسیار خوبی را برای سرمایهگذاران مخصوصا سرمایهگذاران اولیه به ارمغان آورده است. در سپتامبر ۲۰۱۷ ترون با قیمت ۰.۰۰۲ دلار به صرافیها عرضه شد و در ژانویه ۲۰۱۸، در زمان اوجگیری شدید آلت کوینها قیمت هر واحد ترون به ۰.۰۲۸ دلار رسید، یعنی بیش از ۱۰,۰۰۰ درصد رشد نسبت به قیمت اولیه در کمتر از چند ماه!
کیف پول ترون
ارز دیجیتال ترون هماکنون روی شبکه اصلی فعالیت میکند بنابراین مثل گذشته نمیتوان از کیف پولهای اتریوم برای ذخیره ترون استفاده کرد و باید از کیف پولهای مخصوص ترون استفاده شود. وبسایت رسمی ترون چندین و چند کیف پول مختلف برای ذخیره TRX را معرفی کرده است که در ادامه به معرفی سه مورد از معتبرترین و محبوبترین آنها میپردازیم. توجه داشته باشید که کیف پولهای سخت افزاری، بهترین گزینه برای ذخیره ترون هستند اما از آنجایی که باید این کیف پولها را خریداری کرد ما تنها به معرفی نرم افزارهای رایگان و قابل دانلود میپردازیم. در حال حاضر کیف پول سخت افزار لجر از ترون پشتیبانی میکند.
کیف پول ترون لینک (TronLink) – موبایل و افزونه کروم
ترونلینک یکی از کیف پولهای معتبر ترون بوده که توسط وبسایت رسمی ترون معرفی شده است. این کیف پول را میتوان بر روی گوشی موبایل و دو سیستم عامل اندروید و iOS نصب کرد. همچنین با دانلود افزونه این کیف پول، روی مرورگر گوگل کروم هم قابلیت نصب وجود دارد.
کیف پول اتمیک والت (Atomic Wallet) – دسکتاپ و موبایل
اتمیک والت یکی دیگر از کیف پولهای امن و معتبر برای ذخیره ترون است. این کیف پول به جز ترون از چندین ارز دیجیتال و توکن مختلف هم پشتیبانی میکند. شما میتوانید از این نرم افزار روی موبایل یا کامپیوتر شخصیتان استفاده کنید.
کیف پول تراست والت (Trust Wallet)
کیف پول تراست والت متعلق به شرکت بایننس است و به صورت کاملا امن میتواند از داراییهای دیجیتال شما نگهداری کند. این کیف پول علاوه بر ترون از بیت کوین، اتریوم، لایت کوین و چندین کوین و توکن دیگر پشتیبانی به عمل آورده است. این کیف پول بر روی سیستم عاملهای موبایل اندروید و iOS قابل نصب است.